Nötron yıldızı beklenmedik şekilde hayata döndü – Son Dakika Bilim Teknoloji Haberleri
Güneş'inkinden milyarlarca kat daha güçlü manyetik alanlara sahip bir tür nötron yıldızı olan magnetarlar, evrendeki en gizemli ve korkutucu nesnelerden biri olarak kabul ediliyor. Süpernova patlamalarının geride bıraktığı bu yoğun yıldızlar, son derece yüksek enerjili X-ışınları ve gama ışınları yayarak gökbilimcileri şaşırtmaya devam ediyor. Manyetik alanları yaklaşık 10 bin yılda zayıflayan magnetarlar, normal nötron yıldızlarına dönüşerek yaşamlarını sürdürüyorlar. Ancak bilim insanları, evrendeki en güçlü manyetik alanlardan birine sahip ölü bir nötron yıldızının aniden canlandığını keşfetti.
DAHA ÖNCE HİÇ TESPİT EDİLMEMİŞ BİR OLAY
Donanımhaber'in haberine göre araştırma ekibi, bu egzotik gök cismini CSIRO Parkes'taki Murriyang radyo teleskopunu kullanarak tespit etti. Ekip, yaklaşık 8.000 ışıkyılı uzaklıkta bulunan, Dünya'ya bilinen en yakın magnetar olan XTE J1810-197'nin tuhaf radyo sinyalleri yaydığını ve ölümden geri döndüğünü keşfetti.
Öncelikle bu tespit aynı zamanda büyük bir sorundur. Çünkü çoğu magnetarın belirli bir yöne yönlendirilmiş ışık yaydığı biliniyor. Ancak araştırmanın nesnesi olan magnetardan gelen ışığın dairesel olarak polarize olduğu ve uzayda hareket ettikçe spiral çizdiği belirtiliyor. Bunun sadece beklenmedik değil, aynı zamanda eşi benzeri görülmemiş bir durum olduğu aktarılıyor.
Bilmeyenler için magnetarlar da tüm nötron yıldızları gibi büyük kütleli yıldızların ölümünden doğarlar. Bu dev yıldızlar, kendi yerçekiminin içe doğru çökmesini önleyen enerji üretmek için çekirdeklerindeki nükleer füzyonu kullanıyor. Ancak füzyon yakıtı (özellikle hidrojenin helyuma dönüşümü) bittiğinde, yani enerji kaynağı ortadan kaybolduğunda, yıldızın çekim kuvveti galip gelir ve yıldızın kendi üzerine çökmesine neden olur. Bu çöküş bir süpernova patlamasını tetikleyerek geride magnetarlar da dahil olmak üzere nötron yıldızı gibi son derece yoğun bir nesne bırakır.
GÜNEŞTEN 1 KTRİLYON KAT DAHA GÜÇLÜ
Magnetarların ve nötron yıldızlarının çapının tipik olarak 10 ila 20 kilometre olduğu biliniyor. Bu, Dünya'nın çapından (yaklaşık 12.742 km) yaklaşık 1.000 ila 2.000 kat daha küçük oldukları anlamına gelir. Ancak magnetarların yoğunluğu o kadar yüksektir ki, gezegenimize bir çay kaşığı magnetar malzemesi getirilse ağırlığı yaklaşık 100 milyon ton olacaktır.
Büyük kütleli yıldızlar çöküp büyük yıldızlara ve ardından nötron yıldızlarına dönüştüklerinde, onlar da inanılmaz hızlarda (saniyede 700 kez) dönmeye başlarlar. Ancak bu yoğun nesneler aynı zamanda inanılmaz miktarda manyetik alan kuvveti de yaratabilir. Bu manyetik alanın gücü, Güneş'in manyetik alanından katrilyon (1'in ardından 15 sıfır) kat daha güçlü olabilir.
Araştırma ekibinin gözlemi tamamen beklenmedik olsa da ekibin bu magnetarın neden bu kadar olağandışı emisyonlar ürettiğine dair bir fikri var. Araştırmacılara göre magnetarın manyetik kutbu üzerinde çok yüksek sıcaklıklara sahip bir plazma bulunuyor. Bu plazmanın polarizasyon filtresi görevi gördüğü düşünülüyor ancak bunun nasıl gerçekleştiği büyük bir soru işareti.
Araştırmacılar, XTE J1810-197'nin Murriyang ile devam eden gözlemlerinin, plazma dinamiği, X ışınları, gama ışını patlamaları ve potansiyel olarak hızlı radyolar gibi magnetarla ilişkili bir dizi aşırı, güçlü ve olağandışı fenomen hakkında bilgi sağlamaya yardımcı olacağını umuyor.
